UZMANINA SOR
İlk ve orta öğrenimini Bursa’da tamamladıktan sonra, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde eğitimine başladı. İtalya’da Messina Üniversitesi Hastanesi ve Hırvatistan’da Rijeka Üniversitesi Hastanesi’nde genel cerrahi ve İspanya’da Barcelona Vall D’hebron Üniversitesi Hastane’sinde ortopedi ve travmatoloji stajı yaptı.
1998’de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Sonrasında Hacettepe Üniversitesi’nde spor hekimliği yüksek lisansı ve yine Hacettepe Üniversitesi’nde spor bilimleri ve teknolojisi-egzersiz fizyolojisi doktorasını tamamladı.
Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sporcu Eğitim ve Sağlık Araştırma Merkezi’nde sorumlu hekim olarak görev aldı. Güreş, kadın basketbol, tekvando ve atletizm başta olmak üzere birçok branşta uluslararası organizasyonlarda A milli takım doktorluğu yaptı ve bu takımlarla birçok başarıya katkıda bulundu.
TC ve KKTC’de bir çok federasyonun antrenör eğitim ve gelişim seminerlerinde dersler verdi. 2008-2018 yılları arasında YDÜ BESYO Antrenör Eğitimi bölüm başkanlığı, 2011-2020 arasında YDÜ Tıp Fakültesi Spor Hekimliği anabilim dalı başkanlığı yaptı.
Halen YDÜ Spor Bilimleri Fakültesi dekan yardımcılığı, YDÜ Spor Bilimleri Fakültesi Senatörlüğü ve Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Kurulu üyeliği görevlerini sürdürmektedir.
Prof. Dr. H. Ulaş Yavuz FIMS (International Federation of Sports Medicine), ECSS (European College of Sport Sciences), ACSM (American Colllege of Sports Medicine) Türkiye Spor Bilimleri Derneği ve Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu Bilim ve Eğitim Kurulu üyesidir.
Prof. Dr. Hasan Ulaş Yavuz Sorular ve Cevaplar
Cevap: Selamlar,
Besin destekleri ilaç değildir ve herhangi bir sağlık sorununun çözümü için ruhsatlı ürünler değildirler. Günlük beslenmeyle yeterince alınamayan veya özel durumlarda ihtiyaç duyulan besin ögelerinin takviye yoluyla vücuda kazandırılmasını sağlayan ürünlerdir. Ancak içeriklerinin kullanılan ilaçlarla veya mevcut sağlık sorunlarıyla etkileşme ihtimalleri vardır.
Progainer karbonhidrat olarak maltodekstrin ve dekstroz; whey proteini, glutamin aminoasidi, dallı zincirli aminoasitler, taurin, kreatin monohidrat ve vitaminler içerir. Günlük protein tüketiminiz çok yüksek değilse, protein içeriğinin karaciğere zarar vereceğine dair bilimsel bir veri yoktur. Benzer şekilde kreatin ve karbonhidrat içeriği de çok yüksek dozlarda kullanılmadıkça karaciğer üzerinde belirgin bir etki göstermeyecektir. Taruinin ise bulgular net olmamakla birlikte yağlı karaciğerde olumlu etkileri olabileceği ve safra asitlerinin üretimini arttırarak yağ sindirimi ve karaciğer detoksunda etkili olabileceğini belirten çalışmalar mevcuttur.
Epilepsi için durum farklıdır. Yüksek karbonhidrat içeriği kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açabilir. Hızla yükselip düşen kan şekeri nöbetleri tetikleyebilir.
Taurinin merkezi sinir sistemi üzerinde sakinleştirici etkisi vardır. Ancak epilepsi üzerinde nasıl bir etki yapabileceği net değildir.
vitaminlerin doz aşımları da nöbetleri tetikleyebilir.
Bu nedenle eğer besin desteği kullanacaksınız karışık formülasyonlar yerine etken maddelerinin olumsuz etki yapmayacağını doktorunuzun belirttiği ürünleri kullanmanız daha doğru olacaktır.
Takibinizi yapan doktorun onayı olmadan ürün kullanımı riskli olabilir.
Sağlıkla kalın
Besin destekleri ilaç değildir ve herhangi bir sağlık sorununun çözümü için ruhsatlı ürünler değildirler. Günlük beslenmeyle yeterince alınamayan veya özel durumlarda ihtiyaç duyulan besin ögelerinin takviye yoluyla vücuda kazandırılmasını sağlayan ürünlerdir. Ancak içeriklerinin kullanılan ilaçlarla veya mevcut sağlık sorunlarıyla etkileşme ihtimalleri vardır.
Progainer karbonhidrat olarak maltodekstrin ve dekstroz; whey proteini, glutamin aminoasidi, dallı zincirli aminoasitler, taurin, kreatin monohidrat ve vitaminler içerir. Günlük protein tüketiminiz çok yüksek değilse, protein içeriğinin karaciğere zarar vereceğine dair bilimsel bir veri yoktur. Benzer şekilde kreatin ve karbonhidrat içeriği de çok yüksek dozlarda kullanılmadıkça karaciğer üzerinde belirgin bir etki göstermeyecektir. Taruinin ise bulgular net olmamakla birlikte yağlı karaciğerde olumlu etkileri olabileceği ve safra asitlerinin üretimini arttırarak yağ sindirimi ve karaciğer detoksunda etkili olabileceğini belirten çalışmalar mevcuttur.
Epilepsi için durum farklıdır. Yüksek karbonhidrat içeriği kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açabilir. Hızla yükselip düşen kan şekeri nöbetleri tetikleyebilir.
Taurinin merkezi sinir sistemi üzerinde sakinleştirici etkisi vardır. Ancak epilepsi üzerinde nasıl bir etki yapabileceği net değildir.
vitaminlerin doz aşımları da nöbetleri tetikleyebilir.
Bu nedenle eğer besin desteği kullanacaksınız karışık formülasyonlar yerine etken maddelerinin olumsuz etki yapmayacağını doktorunuzun belirttiği ürünleri kullanmanız daha doğru olacaktır.
Takibinizi yapan doktorun onayı olmadan ürün kullanımı riskli olabilir.
Sağlıkla kalın
Cevap: Selamlar,
Yaşınız, sağlık durumunuz, antrenman programınız, beslenmeniz kullanıma karar vermeden önce bilinmelidir.
Sağlıklı genç erişkinlerde kullanılabilir. Bu konularda bilgi verirseniz daha sağlıklı yardımcı olabilirim.
Sağlıkla kalın
Yaşınız, sağlık durumunuz, antrenman programınız, beslenmeniz kullanıma karar vermeden önce bilinmelidir.
Sağlıklı genç erişkinlerde kullanılabilir. Bu konularda bilgi verirseniz daha sağlıklı yardımcı olabilirim.
Sağlıkla kalın
Cevap: Selamlar,
Kreatin kullanımı ile saç dökülmesi arasında doğrudan bir ilişki söz konusu değildir. Bu ilişkiden söz eden çalışma kreatin kullanımıyla dihidrotestosteron salınımının artışını ilişikilendirmiş bu etkiyi de saç dökülmesinin nedeni olarak bildirmiştir. Ancak sonrasında yapılan çalışmalarda kreatin kullanımının ne dihidrotestosteronu arttırdığı ne de saç dökülmesini arttırdığı rapor edilmemiştir.
Uzun lafın kısası kreatin kullanımı ile saç dökülmesi arasında bilimsel olarak kabul edilen bir ilişki yoktur.
Saç dökülmesinin en büyük nedeni hala genetik yatkınlık olarak kabul edilmektedir.
Bu konuda bir tereddütünüz varsa bir süre kullanıp saç dökülmesini takip ederek gözlemleyebilirsiniz.
Sağlıkla kalın
Kreatin kullanımı ile saç dökülmesi arasında doğrudan bir ilişki söz konusu değildir. Bu ilişkiden söz eden çalışma kreatin kullanımıyla dihidrotestosteron salınımının artışını ilişikilendirmiş bu etkiyi de saç dökülmesinin nedeni olarak bildirmiştir. Ancak sonrasında yapılan çalışmalarda kreatin kullanımının ne dihidrotestosteronu arttırdığı ne de saç dökülmesini arttırdığı rapor edilmemiştir.
Uzun lafın kısası kreatin kullanımı ile saç dökülmesi arasında bilimsel olarak kabul edilen bir ilişki yoktur.
Saç dökülmesinin en büyük nedeni hala genetik yatkınlık olarak kabul edilmektedir.
Bu konuda bir tereddütünüz varsa bir süre kullanıp saç dökülmesini takip ederek gözlemleyebilirsiniz.
Sağlıkla kalın
Cevap: Selamlar,
Soru oldukça genel bir soru olmuş :)
İyi bir antrenman programı, kalori miktarı azaltılmış, protein içeriği arttırılmış sağlıklı bir diyet en etkili yöntem.
Yaş ve genel sağlık durumu uygunsa ve yapılan antrenmanlar yağ yıkımını arttıracak şekilde planlanırsa L-carnitin diyete eklenebilir.
L-carnitinin işe yaraması için uygun antrenmanla birlikte alınması gerektiği, aksi takdirde istenen sonucu vermeyeceği de unutulmamalıdır.
Soru oldukça genel bir soru olmuş :)
İyi bir antrenman programı, kalori miktarı azaltılmış, protein içeriği arttırılmış sağlıklı bir diyet en etkili yöntem.
Yaş ve genel sağlık durumu uygunsa ve yapılan antrenmanlar yağ yıkımını arttıracak şekilde planlanırsa L-carnitin diyete eklenebilir.
L-carnitinin işe yaraması için uygun antrenmanla birlikte alınması gerektiği, aksi takdirde istenen sonucu vermeyeceği de unutulmamalıdır.
Cevap: Ozan Bey selamlar,
Öncelikle geçmiş olsun. Şunu belirterek başlayayım, hastayı görmeden ve muayenesini yapmadan tedaviyle ilgili spesifik bilgi vermek doğru olmaz.
Ancak genel bilgi olarak şunları belirtebilirim. Menisküs dejenerasyonu yırtığa zemin hazırlayabilir ancak yırtık değildir. Çoğu zaman, süreç içerisinde menisküs üzerindeki zorlanmayla gelişir. Menisküsün kanlanması farklı bölümlerinde değişkenlik gösterir. Kanlanması fazla olan alanların iyileşmesi de göreceli olarak daha kolay olur. Menisküsler genel olarak diz ekleminin hareketinde büyük önem taşır ve aynı zamanda yükün uygun şekilde dağılımını sağlar. Menisküsü korumak için kayma kuvvetini (sheer force) arttıracak şekilde hareketlerden uzak durmak gerekir. Derin skuat, koşu bandında koşu, sıçrama hareketleri doku iyileşene kadar yapılmamalıdır. Diz çevresi kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bunun için leg extention ve leg curl hareketleri kullanılabilir. Ancak dizler her iki harekettede kitlenmemelidir. leg pres dizleri tam kapamadan ve ekstansiyonda kitlemeden yapılmalıdır. Doğru uygulamalar için yakınınızda bulunan konuda uzman bir fizyoterapistten de destek alabilirsiniz.
Kollajen, glukozamin ve kondroitin sülfat içeren ürünler kullanılabilir. Beslenmede kemik suyu, kelle paça gibi yoğun kollajen içeren besinlerde tarihsel olarak kullanılmakta ve etkili olabilmektedir.
Geçmiş olsun...
Öncelikle geçmiş olsun. Şunu belirterek başlayayım, hastayı görmeden ve muayenesini yapmadan tedaviyle ilgili spesifik bilgi vermek doğru olmaz.
Ancak genel bilgi olarak şunları belirtebilirim. Menisküs dejenerasyonu yırtığa zemin hazırlayabilir ancak yırtık değildir. Çoğu zaman, süreç içerisinde menisküs üzerindeki zorlanmayla gelişir. Menisküsün kanlanması farklı bölümlerinde değişkenlik gösterir. Kanlanması fazla olan alanların iyileşmesi de göreceli olarak daha kolay olur. Menisküsler genel olarak diz ekleminin hareketinde büyük önem taşır ve aynı zamanda yükün uygun şekilde dağılımını sağlar. Menisküsü korumak için kayma kuvvetini (sheer force) arttıracak şekilde hareketlerden uzak durmak gerekir. Derin skuat, koşu bandında koşu, sıçrama hareketleri doku iyileşene kadar yapılmamalıdır. Diz çevresi kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bunun için leg extention ve leg curl hareketleri kullanılabilir. Ancak dizler her iki harekettede kitlenmemelidir. leg pres dizleri tam kapamadan ve ekstansiyonda kitlemeden yapılmalıdır. Doğru uygulamalar için yakınınızda bulunan konuda uzman bir fizyoterapistten de destek alabilirsiniz.
Kollajen, glukozamin ve kondroitin sülfat içeren ürünler kullanılabilir. Beslenmede kemik suyu, kelle paça gibi yoğun kollajen içeren besinlerde tarihsel olarak kullanılmakta ve etkili olabilmektedir.
Geçmiş olsun...
Cevap: Ozan Bey selamlar,
Öncelikle geçmiş olsun. Şunu belirterek başlayayım, hastayı görmeden ve muayenesini yapmadan tedaviyle ilgili spesifik bilgi vermek doğru olmaz.
Ancak genel bilgi olarak şunları belirtebilirim. Menisküs dejenerasyonu yırtığa zemin hazırlayabilir ancak yırtık değildir. Çoğu zaman, süreç içerisinde menisküs üzerindeki zorlanmayla gelişir. Menisküsün kanlanması farklı bölümlerinde değişkenlik gösterir. Kanlanması fazla olan alanların iyileşmesi de göreceli olarak daha kolay olur. Menisküsler genel olarak diz ekleminin hareketinde büyük önem taşır ve aynı zamanda yükün uygun şekilde dağılımını sağlar. Menisküsü korumak için kayma kuvvetini (sheer force) arttıracak şekilde hareketlerden uzak durmak gerekir. Derin skuat, koşu bandında koşu, sıçrama hareketleri doku iyileşene kadar yapılmamalıdır. Diz çevresi kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bunun için leg extention ve leg curl hareketleri kullanılabilir. Ancak dizler her iki harekettede kitlenmemelidir. leg pres dizleri tam kapamadan ve ekstansiyonda kitlemeden yapılmalıdır. Doğru uygulamalar için yakınınızda bulunan konuda uzman bir fizyoterapistten de destek alabilirsiniz.
Kollajen, glukozamin ve kondroitin sülfat içeren ürünler kullanılabilir. Beslenmede kemik suyu, kelle paça gibi yoğun kollajen içeren besinlerde tarihsel olarak kullanılmakta ve etkili olabilmektedir.
Geçmiş olsun...
Öncelikle geçmiş olsun. Şunu belirterek başlayayım, hastayı görmeden ve muayenesini yapmadan tedaviyle ilgili spesifik bilgi vermek doğru olmaz.
Ancak genel bilgi olarak şunları belirtebilirim. Menisküs dejenerasyonu yırtığa zemin hazırlayabilir ancak yırtık değildir. Çoğu zaman, süreç içerisinde menisküs üzerindeki zorlanmayla gelişir. Menisküsün kanlanması farklı bölümlerinde değişkenlik gösterir. Kanlanması fazla olan alanların iyileşmesi de göreceli olarak daha kolay olur. Menisküsler genel olarak diz ekleminin hareketinde büyük önem taşır ve aynı zamanda yükün uygun şekilde dağılımını sağlar. Menisküsü korumak için kayma kuvvetini (sheer force) arttıracak şekilde hareketlerden uzak durmak gerekir. Derin skuat, koşu bandında koşu, sıçrama hareketleri doku iyileşene kadar yapılmamalıdır. Diz çevresi kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bunun için leg extention ve leg curl hareketleri kullanılabilir. Ancak dizler her iki harekettede kitlenmemelidir. leg pres dizleri tam kapamadan ve ekstansiyonda kitlemeden yapılmalıdır. Doğru uygulamalar için yakınınızda bulunan konuda uzman bir fizyoterapistten de destek alabilirsiniz.
Kollajen, glukozamin ve kondroitin sülfat içeren ürünler kullanılabilir. Beslenmede kemik suyu, kelle paça gibi yoğun kollajen içeren besinlerde tarihsel olarak kullanılmakta ve etkili olabilmektedir.
Geçmiş olsun...
Cevap: Selamlar,
Kreatin kullanımı için önerilen 2-4 ay kullanım sonrası 1 ay ara vermektir. Dolayısıyla ara verdiğiniz dönemde kullanmamanızı öneririm.
Kreatin kullanımı için önerilen 2-4 ay kullanım sonrası 1 ay ara vermektir. Dolayısıyla ara verdiğiniz dönemde kullanmamanızı öneririm.
Cevap: Alper Bey selamlar,
Vücut ağırlığınızdan çok vücut yağ yüzdenin anlamlı fikir verebilir. Vücut kitle indeksi (vücut ağırlığı (kg)/ Boy'un (metre) karesi) de sadece ağırlıktan daha anlamlı olabilir ama özellikle direnç antrenmanı yapanlarda yanıltıcı olabilir. 105 kg olup %5 yağ yüzdesine de sahip olabilirsiniz :)
Kreatin genel olarak kas kitlesinin artışında ve anaerobik performansta olumlu etkisi olduğu en net olarak gösterilmiş ürünlerden biridir.
Ancak amacınız sadece kilo vermekse kreatin kullanımı kas kitlesini arttırabileceğinden ve bazen su tutulumuna da neden olacağından salt kilo vermek için tercih edilecek bir ürün değildir. Kas gelişiminize olumlu katkısı olabilir.
Vücut ağırlığınızdan çok vücut yağ yüzdenin anlamlı fikir verebilir. Vücut kitle indeksi (vücut ağırlığı (kg)/ Boy'un (metre) karesi) de sadece ağırlıktan daha anlamlı olabilir ama özellikle direnç antrenmanı yapanlarda yanıltıcı olabilir. 105 kg olup %5 yağ yüzdesine de sahip olabilirsiniz :)
Kreatin genel olarak kas kitlesinin artışında ve anaerobik performansta olumlu etkisi olduğu en net olarak gösterilmiş ürünlerden biridir.
Ancak amacınız sadece kilo vermekse kreatin kullanımı kas kitlesini arttırabileceğinden ve bazen su tutulumuna da neden olacağından salt kilo vermek için tercih edilecek bir ürün değildir. Kas gelişiminize olumlu katkısı olabilir.
Cevap: Selamlar,
Özellikle egzersiz yapan bireylerde kilo vermek kadar kilo alma isteği ve buna ilişkin zorluklar karşımıza çıkabiliyor.
Kilo alımı ve kas kitlesindeki artışı belirleyebilen çok fazla etken vardır.
Bunların başında kişinin genetik yapısı gelir. Vücut morfolojisi (şekli) ektomorf, mezomorf yada endomorf olabilir. Basitçe anlatmak gerekirse egzersizden bağımsız, yapısal olarak zayıf, ince kemikli ve zor kilo alan kişiler ektomorf; yağ kitlesi az, kas kitlesi fazla ve belirgin olan kişiler mezomorf, kolay kilo alan ve yağ miktarı fazla kişiler de endomorf olarak adlandırılır. Yapısal olarak ektomorf bir yapınız varsa diğer gruplara göre kilo almanız daha zor olacaktır.
Bununla birlikte farklı bir çok sebep de kilo almanızı güçleştiriyor olabilir. Sindirim sistemi sorunları, hipertiroidi (tiroid hormonun fazla üretimi), sindirim sistemine yerleşen parazitler, yanlış beslenme alışkanlıkları vs de neden olabilir.
Beslenmeyle ilgili bir sorun olmadığı takdirde diğer ihtimallere ilişkin tetkiklerin yapılarak sorunun anlaşılması gerekir. Bu durumlarda olası tanıyı destekleyecek farklı bulgular ve şikayetler de olabilir.
Özellikle egzersiz yapan bireylerde kilo vermek kadar kilo alma isteği ve buna ilişkin zorluklar karşımıza çıkabiliyor.
Kilo alımı ve kas kitlesindeki artışı belirleyebilen çok fazla etken vardır.
Bunların başında kişinin genetik yapısı gelir. Vücut morfolojisi (şekli) ektomorf, mezomorf yada endomorf olabilir. Basitçe anlatmak gerekirse egzersizden bağımsız, yapısal olarak zayıf, ince kemikli ve zor kilo alan kişiler ektomorf; yağ kitlesi az, kas kitlesi fazla ve belirgin olan kişiler mezomorf, kolay kilo alan ve yağ miktarı fazla kişiler de endomorf olarak adlandırılır. Yapısal olarak ektomorf bir yapınız varsa diğer gruplara göre kilo almanız daha zor olacaktır.
Bununla birlikte farklı bir çok sebep de kilo almanızı güçleştiriyor olabilir. Sindirim sistemi sorunları, hipertiroidi (tiroid hormonun fazla üretimi), sindirim sistemine yerleşen parazitler, yanlış beslenme alışkanlıkları vs de neden olabilir.
Beslenmeyle ilgili bir sorun olmadığı takdirde diğer ihtimallere ilişkin tetkiklerin yapılarak sorunun anlaşılması gerekir. Bu durumlarda olası tanıyı destekleyecek farklı bulgular ve şikayetler de olabilir.
Cevap: Selamlar,
Ürünler açıldıktan sonra özellikle sıcak ve nemli ortamda kaldıysa bozulmuş olabilir. Ne kadar süredir açık olduğu da önemli. Karbonhidrat içeriği de yüksek ürün olduğu için toz kıvamında bozulma, yapışma varsa kullanmamanızı öneririm.
Ürünler açıldıktan sonra özellikle sıcak ve nemli ortamda kaldıysa bozulmuş olabilir. Ne kadar süredir açık olduğu da önemli. Karbonhidrat içeriği de yüksek ürün olduğu için toz kıvamında bozulma, yapışma varsa kullanmamanızı öneririm.